“aan boord bij …” Dick van Dijk, november/december 2015

Iedere maand stappen we aan boord bij één van de ligplaatshouders van onze haven. In december 2015 was dat bij:

P1120949

Dick van Dijk uit Ketelhaven

In de wintermaanden is het relatief rustig met zeilers in de haven. Daarom dit keer een ‘aan boord bij’ voor de maanden november én december. Havenmeester Dick van Dijk heeft in de wintermaanden iets meer tijd om erop uit te gaan met de boot, dus het leek ons leuk om hem dit keer dezelfde vragen te stellen als we maandelijks doen aan andere liggers.

Het had wat overredingskracht nodig hem hiervoor te strikken, want door je eigen vrouw ‘ondervraagd’ worden is natuurlijk best vreemd. Maar ach, waarom ook niet?

  • Hoe lang lig je al in Ketelhaven met de boot?

Sinds september 2013.

  • Met welk type schip vaar je en zijn er bijzonderheden over te vertellen?

Met een Marieholm IF, een mooie s-spant die heerlijk zeilt. Hij is nog origineel. De vorige eigenaar, de heer Davelaar, heeft er een windvaan opgezet. De boot ligt zeker sinds 1984 in de haven en ik heb hem voorjaar 2015 gekocht. Bij de koop zat een vaste buiskap die nog in de tuin bij de heer Davelaar lag .. Deze heb ik er de afgelopen zomer op gezet. Wil Klaasing, eigenaar van de Sylphide aan de 400-steiger, heeft de buiskap en nóg 6 andere exemplaren gemaakt voor de Marieholm. En het bevalt prima zo.

  • Wat is de naam van het schip en waarom heet het zo?

Het schip heet Ketelbink. Ik vind het een toepasselijke naam voor een stoere boot die meestal op het Ketelmeer zeilt.

Is dit je eerste schip?

Toen we begonnen met zeilen kochten we in 1988 een stalen Biesboschkruiser van een bijzonder iemand, haha. Op zijn voicemail had hij de boodschap ingesproken dat hij alles te koop had: zijn vrouw, zijn huis, zijn boot, alles! Dus dat was een eerste aparte (ver)koop-ervaring. Na een paar jaar, toen we 2 opgroeiende kinderen hadden, werd het een, eveneens stalen, Wibo 820. Deze heeft jaren naast de woonark gelegen waarop we in Roggebotsluis woonden. Toen we in 1997 op vakantie naar Zeeland voeren kwam er ineens een rubberbootje langszij. De mensen daarop vroegen of de boot niet te koop was, want ze zochten al jaren iets dergelijks en ze vonden deze er mooi uit zien. De koop was gauw beslist, we mochten gelukkig nog wel op vakantie!

Toen hebben we een paar jaar geen eigen boot gehad, maar gelukkig hebben we wel altijd kunnen varen op andere schepen.

Tot ik van een bekende een Dehler Varianta kon kopen, die in Ketelhaven de eerste Ketelbink werd. Het was een mooi bootje, dat we op de trailer mee hebben genomen naar de Biesbosch. Maar toen de mogelijkheid zich voordeed de Marieholm te kopen, was ik gauw verkocht. De verkoop van de Dehler, via Marktplaats, ging razendsnel. Een ‘verzamelaar’ die de Dehler niet kocht om mee te zeilen maar om hem naast nog twee exemplaren in de tuin te zetten, bleek óók nog eens de zoon te zijn van de eerste eigenaar! Dus dat was weer een bijzondere verkoopervaring.

  • Wie is de bemanning en wat doen jullie in het dagelijks leven?

Dick (54), de belangrijkste opvarende, is nu 12 jaar met veel plezier havenmeester in Ketelhaven en daarvóór werkzaam bij jachthaven Roggebotsluis in Kampen. Desirée (54) vaart af en toe mee, werkt op de leerlingadministratie van een VMBO-school in Kampen en doet de (financiële) administratie van de jachthaven. Zoon Marc (27) en dochter Janieke (25) varen zelden meer mee. Marc is verwoed surfer en is bezig een oud slepertje op te knappen, dus die is wel een watersporter gebleven. 

  • Wat is het zeilgebied afgelopen jaar en waarheen gaat het komend jaar? En wat is je verste bestemming ooit geweest?

Het afgelopen jaar heb ik meerdere rondjes IJsseloog gedaan, haha, of een tochtje via het Kattendiep naar Kampen en af en toe een visje halen naar Urk, genieten!

In het komend jaar zullen deze tochtjes zeker herhaald worden, maar misschien gaan we ook wel een weekje weg. Nog niets gepland.

Ik ben een paar jaar geleden naar Engeland gezeild met een Furia 37 en we hebben met de Comfortina 32 van mijn zwager (die in Noorwegen woont) langs de Zweedse en Noorse kust gevaren. Ook hebben we in de Griekse wateren gezeild, maar niet met een eigen boot en ook niet vanuit Ketelhaven! 

  • Nog dromen voor de toekomst?

Als we stoppen met werken willen op een woonschip door de Europese binnenwateren varen, naar Zuid-Frankrijk of naar Berlijn of zo. Maar dat duurt nog even ..

  • Heb je nog tips voor andere zeilers?

Maak lekker veel gebruik van je boot!

“aan boord bij …” Hans Valent en Robert Bersma, oktober 2015

Iedere maand stappen we aan boord bij één van de ligplaatshouders van onze haven. In oktober 2015 was dat bij:

P1120824

Hans Valent uit Vaassen en Robert Bersma uit Meppel, box 224

  • Hoe lang liggen jullie al in Ketelhaven?

Sinds november 2007.

Hans en Robert zijn deze dag in oktober samen de boot aan het winterklaar maken. En ook dat gaat – zoals alles wat de heren samen doen – met een grote glimlach. Op de vraag hoe ze elkaar eigenlijk kennen, antwoorden ze dat ze een “gemeenschappelijke schoonmoeder” hebben .. een soort ‘lotsverbondenheid’ dus.

Hun beider vrouwen (zussen dus) varen wel mee, maar alleen als het mooi weer is; echte ‘cruise-gasten’ dus, haha.

  • Met welk type schip varen jullie en zijn er bijzonderheden over te vertellen?

Hans en Robert varen met een Dehler 36, het ‘oude’ Van de Stadt-model. Maar volgens de kenners is deze eerste generatie Dehlers wel lekker snel. Het schip heeft geen speciale kenmerken, toch is het een bijzonderheid, maar dit komt vooral door de vorige eigenaar ……. dit was ene Karel de Graaf, die blijkbaar berucht was in de omgeving van de Kagerplassen, waar het schip destijds voer. Regelmatig worden ze onderweg nageroepen door mensen met  “Kijk daar vaart de boot van Karel”. Prettige bijkomstigheid is dat Karel een pietje-precies was en verkikkerd was op zijn boot, waardoor zij in prima staat door Hans werd gekocht (via een niet zo’n ervaren-zeilfamilie die nog geen 1 jaar eigenaar is geweest) in 2009. Karel de Graaf is daarna nog aan boord geweest bij Hans en Robert om alle ins en outs van het schip door te geven.

  • Wat is de naam van het schip en waarom heet het zo?

Het schip heet Speer. Waarom Karel het schip ooit zo heeft genoemd weten ze niet, maar de Dehler doet z’n naam regelmatig eer aan. Als vaste deelnemers van de zeilwedstrijden die vanuit Ketelhaven worden georganiseerd, maar ook als deelnemer aan de 24-uurs doen ze het vaak goed. Dit jaar werd een verdienstelijke 42ste plaats behaald in een race die voornamelijk niet-gefinishte-deelnemers kende.

Is dit jullie eerste schip?

De zwagers hebben vroeger twee keer een Sailhorse gehad, de H330 en de H2300. Deze werden destijds nog in een melkfabriek in Joure gebouwd.

Hans was eerder door zijn ouders naar zeilles gestuurd en vele jaren op zeilscholen doorgebracht.  Robert heeft 10 jaar als WTK op de grote vaart gezeten, dus beiden hadden al affiniteit met het water.

Na de Sailhorse is er even geen boot geweest (druk met kinderen en schoonma, haha). Toen begon het toch weer te kriebelen en hebben ze ‘zeilles’ gehad in Turkije en Griekenland. “Onverantwoord hoe we daar werden losgelaten als groentjes op zeezeilgebied.” Daarna voeren ze mee op een instructiejacht van een Belg, Carlo genaamd en maakten ze een oversteek naar Lowesoft en Ramsgate.

Echter, de terugtocht en afsluiting van de cursus zeezeilen heeft vooral Hans als een traumatische ervaring beleefd. Het was in april, het hagelde en waaide hard en het was nacht. Geen reddingsvesten aan, een geleend zeiljackje mee en golven van 4 a 5 meter hoog, geen notie van zandbanken, zeilen reven, hoezo? En 3 mijl buiten de Engelse kust zag de rest van de 4 opvarenden groen van narigheid, inclusief de Belg Carlo. Ze kunnen er nu om lachen maar het heeft jaren geduurd voordat Hans over de angst voor het zeezeilen heen was. Hans en Robert hebben in die nacht met z’n beiden het schip naar Oostende gevaren. Op deze reis is wel bewezen dat ze een goed team zijn, dat kan vertrouwen op elkaar; Hans die vaak terughoudend is en wijst op de gevaren en Robert die de kalmte bewaart en met praktische oplossingen komt. Een mooi evenwicht.

In 2007 hebben ze een Beneteau First 28 gekocht. Hans was geïnspireerd geraakt door de vele zeilvakanties in Griekenland waarin hij als schipper en touroperator fungeerde. Met de  First hebben ze ook de Noordzee overgezeild, dit keer op eigen kracht en zonder calamiteiten. De boot bleek al gauw voor 4 personen te klein en toen kwam in 2009 de Speer. Een ideaal schip, want het is groot genoeg voor 2 echtparen en klein genoeg om ook alleen mee te zeilen.

  • Wie is de bemanning en wat doen jullie in het dagelijks leven?

Hans (63) is directeur bij Hogeschool Windesheim, Zwolle en Robert (66) was de laatste 25 jaar van zijn werkzame leven software-engineer bij het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (de Windtunnel) in de NOP.

Hun vrouwen, Marianne en Ineke, zijn niet meer werkzaam. Beiden hebben 2 kinderen en 2 kleinkinderen. De dochter van Hans is ook verwoed zeilster en geeft zeilles in Heeg. 

  • Wat is het zeilgebied afgelopen jaar en waarheen gaat het komend jaar? En wat is jullie verste bestemming ooit geweest?

In 2015 was het plan om naar Zuid-Engeland te varen, maar de wind was niet gunstig en toen is het de Belgische kust en Zeeland geworden. Maar regelmatig werden Texel, Vlieland en Terschelling in de afgelopen jaren aangedaan. Het Wad is bij beiden favoriet vaarwater; water dat beweegt, waar af en toe een kop boven water steekt en dat geschiedenis heeft. Maar dit laatste geldt ook voor het Keteldiep, aldus Hans. Een gebied wat in beweging is en tegelijk ook een rijke historie kent.

Volgend jaar proberen ze het eiland Wight te halen. Dit moet te doen zijn in maximaal 4 weken, want dat is voor beide heren lang genoeg op de boot.

Dover was ooit de verste bestemming. 

  • Nog dromen voor de toekomst?

Robert zou graag een rondje Engeland doen, via het Caledonisch Kanaal. Maar als je dan bijvoorbeeld in NVvK-verslagen leest dat het zeker 100 dagen kost, dan weet hij niet of dat is wat hij wérkelijk wil …

Hans gaat voor La Rochelle, aan de Franse kust.

En hij heeft nog een droom: zo lang mogelijk kunnen blijven zeilen. “Bij de gedachte aan een motorboot word ik zwetend wakker, hahaha! Zeilers máken iets actiefs van hun leven!   Nee, zonder gekheid: de rust die je ervaart als het zeil staat en de motor uitgaat … ”

  • Hebben jullie nog tips voor andere zeilers?

Robert: als je dat nog nooit gedaan hebt, dan is de staande mastroute door Amsterdam ’s nachts een mooie ervaring, door de bruggen, langs de zeehavens, prachtig om te doen.

Hans: met een diepgang van meer dan 1.80 door het kanaaltje naar Oude Tonge en neem dan wel een duikbril en loodgordel mee, een belevenis.

Bij strandpaviljoen Zuidpier in IJmuiden kun je een heerlijk scholletje eten.

En als laatste: neem tijdens de 24-uurs race een kok mee aan boord – het is wel 100 kilo extra door kok en voer, maar dan héb je ook wat!

“aan boord bij …” Klaas en Marjan de Dood, september 2015

Iedere maand stappen we aan boord bij één van de ligplaatshouders van onze haven. In september 2015 was dat bij:

  P1120792

 Klaas en Marjan de Dood uit Doorn, box 306

  • Hoe lang liggen jullie al in Ketelhaven?

Klaas en Marjan zijn vanaf oktober 1999 ingeschreven bij de Stichting, maar pas het seizoen erop is hun schip te water gegaan en kwamen ze in de jachthaven.

  • Met welk type schip varen jullie en zijn er bijzonderheden over te vertellen?

De Midget 31 van de familie De Dood is een degelijke langkieler, die in opdracht is gebouwd. Tijdens de bouw is er veel contact geweest met de werf Gebr. De Kloet in Kortenhoef, waardoor aan veel specifieke wensen gehoor kon worden gegeven, zoals: een bliksembeveiliging, een open interieur en de toevoeging van een schroefasgenerator waardoor tijdens het zeilen ook de dynamo wordt opgeladen. Bij een snelheid van tenminste 5 knopen laadt de accu makkelijk bij.

  • Wat is de naam van het schip en waarom heet het zo?

Het schip heet Freya.

De vorm van de Midget 31’ is terug te voeren tot de klassieke vorm van de vissersjollen uit Lynaes, gelegen aan de noordkust van het Deense eiland Seeland. Deze rompvorm werd in de Scandinavische landen eeuwenlang beschouwd als ideaal voor vissersschepen en goed bestand tegen het dikwijls ruwe water van het Kattegat. De familie De Dood heeft veel met Skandinavië en zocht dus naar een Noorse naam. Klaas en Marjan wonen in de plaats Doorn, wat afgeleid is van Thor, de Noorse dondergod. En zo kwamen ze op ‘Freya’, de naam van de Noorse godin van de vruchtbaarheid en de liefde.

  • Is dit jullie eerste schip?

De Freya is hun eerste zeilschip. Hiervoor hadden Klaas en Marjan een motorboot, die een ligplaats in Dronten had. Hiermee bevoeren ze met hun kinderen de Nederlandse wateren. Maar omdat dit toch beperkt bleek en vooral Klaas heel graag zijn horizon wilde verbreden kwam een zeilschip in beeld. Het  begon met de bouw van een Mirror voor zijn dochters en bestudering van een boekje over de beginselen van het zeilen, ‘Hoe leer ik zeilen’.

  • Wie is de bemanning en wat doen jullie in het dagelijks leven?

Klaas (61) werkt als projectleider bij een netbeheerder voor elektriciteit en gas. Marjan (59) is leerkracht in het basisonderwijs. Hun beide dochters hebben geen affiniteit meer met de watersport. Ze zijn trotse grootouders van één kleinkind. 

  • Wat is het zeilgebied afgelopen jaar en waarheen gaat het komend jaar? En wat is jullie verste bestemming ooit geweest?

In 2015 hebben ze geen lange of verre reizen kunnen maken. Ameland was de verste bestemming, maar daarom was het niet minder leuk. Integendeel; het was lekker relaxed varen doordat er geen overtochten tegen de wind in nodig waren om weer thuis te komen. Ook had Klaas een andere reis dit jaar: met één van zijn dochters heeft hij een tocht op motoren door het Himalaya-gebergte gemaakt. Hiervan is hij net terug en vertelt er nog enthousiast over.

In het verleden voeren Klaas en Marjan regelmatig naar de Oostzee, hun favoriete zeilgebied. In 2009 hebben ze bijna 4 maand lang een rondje Oostzee gedaan en zijn tot aan Helsinki gekomen. 

  • Nog dromen voor de toekomst?

Een rondje Engeland en naar Schotland staat nog op de verlanglijst. Maar ze willen ook nog eens de Franse kust verkennen in een rustige tijd.

  • Hebben jullie nog tips voor andere zeilers?

Trek je eigen plan en stel ze niet te veel uit. En wat ook belangrijk is: stel je plannen bij als blijkt dat een vooropgesteld doel niet haalbaar is.

“aan boord bij …” de familie Bolk, augustus 2015

Iedere maand stappen we aan boord bij één van de ligplaatshouders van onze haven. In augustus 2015 was dat bij:

  P1120677

  Wim en Lucie Bolk, box 703

  • Hoe lang liggen jullie al in Ketelhaven?

Wim en Lucie zijn vanaf december 1997 ingeschreven bij de Stichting.

  • Met welk type schip varen jullie en zijn er bijzonderheden over te vertellen?

Hun schip is een S&S (Sparkman and Stephens) 34, gebouwd in 1972. De eerste eigenaar van het schip was een vriend van Wim. In deze tijd heeft Wim 6 jaar als opstapper meegezeild op het schip, niet wetende dat hij de latere eigenaar zou worden ..

Toen ze in 1995 een boot zochten liepen ze er heel toevallig tegenaan. Wim was gelijk zó enthousiast toen hij de oude en bekende S&S terugzag, dat ze er – ondanks schoppen onder de tafel van Lucie – waarschijnlijk te veel voor betaald hebben destijds. Maar ze hebben er nooit spijt van gehad en in 2010 is het schip helemaal gerefit. Een heel zeilseizoen is opgeofferd om alles, van binnen en buiten, aan te pakken. Tot een nieuw teakhouten dek aan toe is alles in eigen beheer gedaan. De enige aanpassing die gedaan is ten opzichte van de oorspronkelijke indeling, is dat de mogelijkheid van een ‘stapelbed’ (voorheen zeilde Wim met 6 man naar Engeland met het schip en zoveel slaapplaatsen waren er ook aan boord) is weggenomen.

De eerste twee jaar heeft de S&S bij Flevo Marina in Lelystad gelegen en daarna zijn Wim en Lucie naar Ketelhaven gekomen.

  • Wat is de naam van het schip en waarom heet het zo?

De naam Geertruida heeft wel een bijzondere oorsprong: het is de doopnaam van Wim zijn eerste vrouw die door ziekte op jonge leeftijd is overleden. Lucie, die destijds in de zorg werkzaam was, heeft haar tot het laatst verzorgd en kende haar daardoor goed. Toen Wim en Lucie een relatie kregen vonden ze het mooi als Trudy op deze manier deel kon blijven uitmaken van het gezin.

  • Is dit jullie eerste schip?

Voor Wim is het niet zijn eerste schip, hij is zoon van een binnenschipper, dus groot geworden op het water. Hij heeft leren zeilen tijdens zijn tijd bij de Marine, op de Loosdrechtse plassen. Lucie is van huis uit geen zeilster en heeft het eigenlijk uit een boekje geleerd …. Toen Wim haar voor het eerst uitnodigde om met hem in een Valk te gaan zeilen heeft ze boeken uit de bibliotheek gehaald en uittreksels gemaakt met de belangrijkste zeiltermen en benamingen van onderdelen van een zeilboot en die uit haar hoofd geleerd. Ze wilde goed voor de dag komen en zeker geen flater slaan. Wim moet er nog om lachen en hij zegt dat ze een natuurtalent was, want ook de praktijk ging haar al heel gauw goed af.

  • Wie is de bemanning en wat doen jullie in het dagelijks leven?

Wim (64), afgestudeerd werktuigbouwkundige, is als ingenieur werkzaam in de kernenergie bij Enrichment Technology (voormalig Urenco) in Almelo. Na juni 2016 mag Wim van zijn pensioen gaan genieten, maar eind dit jaar heeft hij nog een werkonderbreking van 2 maand. In november en december zeilt Wim namelijk mee op de bark “Europa”. Een niet-alledaagse reis die vertrekt uit Brazilië, Salvador de Bahia, via Kaap Hoorn, naar Punta Arenas in Chili.

Vanaf dit najaar vaart de “Europa” van Hoorn naar Kaap Hoorn en zo wordt herdacht dat 400 jaar geleden Kaap Hoorn werd ontdekt, vanuit Hoorn. Lucie vond dit wel een heel mooi cadeau voor Wim’s 65ste verjaardag.

Lucie (68) heeft als ziekenverzorgende jarenlang ‘in de wijk’ gewerkt. Samen hebben ze 5 kinderen en 11 kleinkinderen. 

  • Wat is het zeilgebied afgelopen jaar en waarheen gaat het komend jaar? En wat is jullie verste bestemming ooit geweest?

Wim en Lucie zijn nét terug van een reis van 4 maand.

Al bijna12 jaar zijn ze bezig met plannen voor een reis met de Geertruida naar de Azoren. Dit plan ontstond toen ze samen op de “Stad Amsterdam” vanuit Sint Maarten een reis maakten naar de Azoren. Het stuk van de Azoren naar Nederland wilden ze ooit nog eens doen met een eigen schip.

Deze zomer heeft Wim 4 maand vrij kunnen plannen op het werk en wilden ze hun droom waarmaken. Het eerste deel, vanuit Oostende, via de Engelse Zuidkust van Falmouth door de Golf van Biskaje naar La Coruña ging voorspoedig. Toen was het plan om van Baiona, Spanje, naar Ponta Delgada op de Azoren te zeilen. Met goede moed vertrokken ze op 11 juni voor deze oversteek, maar op 12 juni stuurden ze onderstaand mailtje naar achterblijvers aan de wal:

“Na een goede voorbereiding en elkaar nog eens diep in de ogen gekeken te hebben met, willen we dit wel, hebben we besloten van Baiona naar Ponto Delgado te varen. Het weerbericht zag er goed uit voor de komende week dus niets stond ons in de weg om het ruime sop te kiezen. Na drie uur mooi zeilen met dolfijnen om ons heen begon de wind aan te trekken en hebben we het eerste rif gestoken. De wind nam steeds meer toe dus de genua gewisseld met de fok en het tweede rif gestoken, inmiddels 30 knopen op 110 inkomend. In no time hadden we huizenhoge golven met brekers die bakken vol water aan boord brachten. Na dit volgehouden te hebben tot 22.00 uur zeiden we tegen elkaar, nu worden we door de harde wind door elkaar geschud en als de wind gaat liggen door de deining. Harde wind is niet leuk maar door elkaar geschud te worden door de golfen zonder wind is veel erger. Onze diesel voorraad is beperkt tot ca 50 uur. Alles nog eens overwegend zijn we tot de conclusie gekomen dat we geen oceaanzeilers maar kustzeilers zijn. Dus hebben we besloten koers te zetten naar Porto en vandaar kustzeilend  te genieten van de terugreis. Terug naar Porto was ook heftig maar om 09.30 uur lagen we in de haven met een flinke kater. We liggen nu bij te komen en gaan daarna genieten van de Spaanse Ria’s.  Groeten, Wim en Lucie “ 

De terugreis naar Ketelhaven hebben ze inderdaad veel moois gezien langs de Spaanse kust en genoten ze van goede winden, leuke haventjes, lekker eten en ontmoetten ze veel aardige mensen. Vanuit Muxia, Spanje, is de oversteek naar Falmouth voorspoedig verlopen en eenmaal in Ketelhaven overheerste het goede gevoel van deze reis boven de kater die ze hadden in Porto. Wie weet … komt het er nog eens van.

In 2016 gaat de reis ‘wind- en-wederdienende’ aldus Wim, naar de Engelse oostkust. Maar dan gaan ze pas begin augustus weg, want oma Lucie heeft de kleinkinderen beloofd dat ze in 2016 bij alle verjaardagen en bijzondere feestdagen zal zijn!

Deze afgelopen reis heeft de Geertruida 2800 mijl gezeild. De verste reis was waarschijnlijk naar Sint Petersburg, een aantal jaren geleden. Toen legden ze 2500 mijl af. Minder mijlen weliswaar, maar hemelsbreed waarschijnlijk iets verder weg.

  • Nog dromen voor de toekomst?

Graag nog een keer een “rondje Engeland”, inclusief Ierland en Schotland.

  • Hebben jullie nog tips voor andere zeilers?

Als je het plan hebt om de Spaanse Ria’s te bezoeken vraag dan in Nederland al een “Navigation Permit” aan, deze heb je nodig om een “Anchor Permit” aan te vragen voor de prachtige natuurreservaten zoals Islas Cies en Islas Ons. Het heeft Wim en Lucie in Spanje bijna twee weken gekost om deze vergunning te krijgen.

En nog een tip: geniet van het varen, wáár dan ook!

“aan boord bij …” Jan Wit en Paula de Ruiter, juli 2015

Iedere maand stappen we aan boord bij één van de ligplaatshouders van onze haven. In juli 2015 was dat bij:

 20150714_165402

  Jan Wit en Paula de Ruiter uit Noordeinde, box 115

Deze maand een gesprek met Jan Wit, de bekende solozeiler die tot twee keer toe de wereld zeilend rondde vanuit Ketelhaven. Niet een ‘alledaags’ gesprek dus – en zeker niet compleet – maar we vinden dat Jan en Paula zeker niet mogen ontbreken in deze rubriek.

  • Hoe lang liggen jullie al in Ketelhaven?

Jan en Paula zijn één van de eerste ligplaatshouders van Ketelhaven; ze zijn ingeschreven sinds november 1973.

  • Met welk type schip varen jullie en zijn er bijzonderheden over te vertellen?

Hun schip is een platgat Kits, gebouwd bij Visscher – ‘de smid’ zoals Jan hem noemt – aan de Zande naar een ontwerp van Dick Koopmans, die ooit buurman was van Jan en Paula in Lelystad. Jan heeft deze 12 meter lange tweemaster laten bouwen met ervaringen van zijn vorige schip in gedachten. Hij had het plan hiermee lange reizen te maken en had een aantal wensen waarmee hij het schip comfortabel en veilig maakte voor zeereizen. De romp werd gebouwd in de Zande door Henk van Wijhe en Paula’s vader Piet de Ruiter, die zich na zijn leven als militair had laten omscholen tot lasser. Extra wensen als brede gangboorden, een verlengde kiel, opbouw achter de mast, etc. zijn daarin meegenomen. Nadat de romp klaar was is het schip naar de tuin van hun huis in Noordeinde getransporteerd. Daar heeft Jan in twee jaar tijd, samen met zijn zwager Bert Landman, de boot ingetimmerd. Toen was het tijd om de boot naar Elburg te brengen. Op een wagen volgde het transport naar de werf; onderweg werden de, toentertijd nog laag hangende elektriciteitskabels, met stokken omhoog geduwd …

In Elburg is het schip gestraald en geverfd en zijn met de hand 5 ton loden broodjes in de kiel gebracht. In 1983 ging het schip te water en zijn bij Huisman in Vollenhove de masten gezet.

  • Wat is de naam van het schip en waarom heet het zo?

De Kits heet ‘Bastaert van Campen’, naar een roman geschreven door een stadsarchivaris van de gemeente Kampen, Anton Fasel, over één van de eerste historische zeevaarders uit Kampen. Hierin werd een slag tussen Kamper en Zwolse schepen beschreven, die zich afspeelde nabij de ‘Koelucht’. Zo werd eerder het gebied rondom de Zande genoemd, de plek waar Jan de boot liet bouwen. Verder is de boot gebouwd naar ideeën van diverse mensen, een echte bastaard dus. Bovendien zijn Jan en Paula geboren Kampenaren.

Via de marifoon wordt in het buitenland de naam ‘bastard’ echter niet altijd goed begrepen …  in Lerwick noemt de havendienst de boot dan ook altijd de “van Campen”, om misverstanden te voorkomen.

  • Is dit jullie eerste schip?

Jan heeft al vroeg, als echte Kamper jongen, veel met bootjes gehad; het begon met een kano, daarna volgde een Korjaal waarop hij met een fokje en een gaffelzeil de IJssel bevoer. Daarna volgden een Jolletje en een Vrijheid, de V836. Al deze boten hadden een ligplaats in de Bovenhaven in Kampen. De ouders van Jan hadden een aantal jaren een Beulakermeerkruiser. Jan herinnert zich nog goed dat hij in 1948 vanuit Kampen naar Elburg voer over het IJsselmeer, toen er nog geen Ketelmeer en Flevoland bestonden. Nu niet meer voor te stellen …

In 1973 liet Jan zijn eerste Kits bouwen, naar een ontwerp van Gait Kroes. Dit schip was 9.65 m. en heeft hij eveneens zelf ingetimmerd met hulp van de oud-timmerman van Kroes, Berend Groen. Inmiddels had hij zeezeil-ervaring opgedaan op de Jupiter van Gait Kroes, waarmee hij samen met Henk Visscher, goede vriend en oud-havenmeester van Ketelhaven, reizen maakte naar Denemarken. Met deze eerste Bastaert van Campen maakten Jan en Paula al reizen naar o.a. Jan Mayen (ten noorden van IJsland!) en de Lofoten. Toen hadden ze 6 weken vakantie van school, maar de wens was om in die 6 weken nog iets grotere reizen te maken. Daarom kwam daarna de tweede Bastaert, hun huidige schip.

  • Wie is de bemanning en wat doen jullie in het dagelijks leven?

Jan (72) en Paula (63) zijn beiden in het onderwijs werkzaam geweest. Jan als gymdocent op een scholengemeenschap in Lelystad en Paula als docent tekenen en kunstgeschiedenis op het Calvijn lyceum (het latere Ichthus College) en de kunstacademie in Kampen.
Jan en Paula

 

Jan en Paula trouwden op 21 juni 1984 (kortste bruidsnacht)  in het stadhuis van Enkhuizen, op doorreis naar Spitsbergen (2 dagen tijdwinst wegens ondertrouw en trouwen), de 2e reis in het toen nog nieuwe schip. De foto rechts werd gemaakt op 21 juni 2015 in Ketelhaven, 31 jaar later.

  • Wat is het zeilgebied afgelopen jaar en waarheen gaat het komend jaar? En wat is jullie verste bestemming ooit geweest?

Jan en Paula zijn het afgelopen jaar naar de Azoren en de Shetlands gevaren; in ongeveer 14 dagen zijn ze naar de Azoren gezeild en van daaruit was de reis ook ongeveer zo lang naar de Shetlands, waar goede vrienden wonen. Vanaf 1974 doen ze iedere reis wel de Shetlands aan om hen te bezoeken. Sinds 1983 hebben ze zeker 13 keer Spitsbergen bezocht, wat in 16 dagen vanuit Den Oever of IJmuiden te bezeilen is. Alsof dit nog niet genoeg is, besloot Jan dat hij de wereld rond wilde zeilen; van juli 1991 tot maart 1992 heeft hij deze droom voor het eerst waargemaakt. Met slechts één stop in Tasmanië, waar Paula in haar kerstvakantie naar toe kwam vliegen. Na 3 weken hervatte hij de reis voor het tweede deel. Van juli 1995 tot maart 1996 heeft hij deze reis herhaald, maar toen non-stop! De eerste reis is gemaakt in 226 zeedagen en de tweede telde 265 zeedagen, doordat er vanaf de evenaar naar het noorden veel tegenwind was. In dat jaar vond in Nederland bijna de Elfstedentocht plaats en lag er boven Rusland een groot hogedrukgebied met veel tegenwind op de oceaan als gevolg.

dia-063

Wat eet je als je een half jaar of een jaar geen boodschappen kunt doen? Ach, aldus Jan die in alles bescheiden blijft, je kunt de boot héél vol stouwen als je er alleen huist: pasta, rijst, puree, blikjes met van alles, spek (in een sloop, waar na verloop van maanden wel wat schimmel op komt, maar wat je zó weg kunt snijden), worsten, eipoeder, gedroogde groentes en appeltjes, maar ook aardappels, uien, winterwortels en kolen kun je heel lang goed houden. Warm eten vond hij lekker en ook belangrijk en hij had voor zichzelf een 4-daags schema van rijst-pasta-puree-pannenkoeken met eveneens afwisseling in groentes en vlees. Een borreltje of wijntje gunde hij zichzelf iedere dag vóór het eten. Elke zondag waste en schoor hij zichzelf, waste kleding, dronk koffie (alléén op zondag) en las daarbij de zondagpost die Paula voor iedere (!!) zondag van tevoren had meegegeven.

Voldoende slapen vond hij belangrijk en regelmatig schaatsoefeningen doen om zijn beenspieren stevig te houden.

Drinkwater verzamelde hij in een grote emmer onder aan de giek die regen vanuit het grootzeil opving. Deze emmer was weer verbonden met slangen naar twee jerrycans in de kuip. Eigenlijk heeft hij in al die tijd nooit gebrek aan drinkwater gehad en kwam hij terug van zijn reis met dezelfde hoeveelheid water als waar hij mee begonnen was.

Contact met de rest van de wereld had hij uitsluitend door via de marifoon aan een voorbijvarend vrachtschip zijn posities door te geven. Hij had de afspraak met radio Scheveningen gemaakt dat men deze positie zou melden aan Paula, zodat zij wist waar hij zich bevond en op deze manier kon vernemen of alles goed was. Dit is tijdens de hele reis slechts 9 keer gelukt. En verder gooide Jan regelmatig flessenpost overboord, waar vanuit o.a. Australië, Costa Rica, Nieuw Zeeland en Ierland – soms jaren later – antwoord kwam. 

dia-077

Jan zeilde sowieso altijd zonder moderne apparatuur; hij maakte gebruik van ‘ouderwetse’ papieren kaarten en de sextant, kompas en sleeplog om zijn positie te bepalen. Maar de laatste jaren maakt hij met veel plezier gebruik van een GPS.

Achteraf gezien heeft Jan zich fysiek en mentaal nooit zo goed gevoeld als tijdens deze twee wereldreizen  Maar hij zegt daarbij dat een goede thuisbasis hierbij van het grootste belang is. Hij had dit nooit kunnen doen zonder de stimulans en steun van Paula. Ook de reizen erna was zij altijd zijn metgezel en hij prijst zich gelukkig met een echtgenote die het makkelijk 3 weken op zee uithoudt!!

Dit gesprek vindt plaats een paar dagen voordat Jan en Paula weer vertrekken voor een aantal weken, waarbij zeker de Shetlands worden aangedaan. 

(foto’s gemaakt in de Zuid Atlantische, ergens in januari 1996, na Kaap Hoorn, op thuisreis in de zuidoost passaat)

  • Nog dromen voor de toekomst?

Na de twee wereldreizen is Jan nog, bij wijze van ‘afbouwen’, 4 keer naar New Foundland gevaren. Maar hij beseft dat het fysiek toch allemaal wat lastiger wordt en een droom als een derde wereldreis heeft hij niet meer. Het schip staat dan ook te koop.

  • Hebben jullie nog tips voor andere zeilers?

Jan wordt regelmatig aangesproken over zijn soloreizen, die vaak als avontuurlijk worden beschouwd. Maar je kunt het avontuur ook zoeken in reizen dichtbij!

“aan boord bij …” de familie Wulfsen, juni 2015

Iedere maand stappen we aan boord bij één van de ligplaatshouders van onze jachthaven. In de maand juni was dit bij: 

P1120151

 Frans en Ans Wulfsen uit Elburg, box 310

 

  • Hoe lang liggen jullie al in Ketelhaven?

Wij zijn officieel ligplaatshouder sinds oktober 2010.

  • Met welk type schip varen jullie en zijn er bijzonderheden over te vertellen?

Onze boot is een S-spant Trewes. Gebouwd naar een ontwerp van Sieb van der Meer, bij Visser aan De Zande in 1973. De vorige eigenaar, Herman Sollie, heeft deze helpen bouwen, samen met o.a. Piet de Ruiter en Jan Wit. Wij hebben hem 9 jaar geleden gekocht. Frans voer in de jaren ’80 al regelmatig mee met Herman Sollie op deze boot en kende hem dus goed. Toen het schip te koop kwam, na het overlijden van Herman**, hebben wij haar gekocht. We hebben in de eerste 2 jaar veel in het schip gerenoveerd, maar de originele warme uitstraling en de oude dieselkachel die zijn behouden gebleven.

** Dit overlijden heeft in veel kranten gestaan en was een tragische gebeurtenis tijdens een reis van de Kamper Kogge en het meevarende reddingsschip de Carlot tijdens de “Ommelandvaart” naar Denemarken. Hieronder een gedeelte uit het logboek door Reijer van ’t Hul, vrijwilliger bij de Kamper Kogge:  “In de nacht van 31 juli gebeurt het onvoorstelbare. Herman Sollie, schipper van de Carlot, overlijdt aan een hartstilstand op 59-jarige leeftijd. De gebeurtenissen (eerder tijdens de reis was een andere schipper eveneens door een hartstilstand om het leven gekomen) dompelen de Ommelandvaart in diepe rouw. Het is triest te bedenken dat juist op het reddingsschip Carlot, waar zoveel mensen hun leven aan te danken hebben, twee van onze mensen het leven hebben moeten laten. Kogge en Carlot zijn hierna rechtstreeks doorgevaren naar Kampen. Op maandagochtend 2 augustus komt in dichte mist en grote verslagenheid een einde aan de Ommelandvaart. De kogge, Carlot en alle betrokken Ommelandvaarders verdienden een beter lot.”

  • Wat is de naam van het schip en waarom heet het zo?

De naam was en is Almere, naar een Middeleeuws meer of zee op de plaats waar nu het IJsselmeer ligt.

  • Is dit jullie eerste schip?

Tussen 1979 en 1985 hebben we een Waarschip, kwarttonner, gehad, waarmee we veel op het IJsselmeer en het Wad voeren. Wegens drukte hebben we toen de boot weggedaan en hebben we met de kinderen veel gekampeerd.

  • Wie is de bemanning en wat doen jullie in het dagelijks leven?

Frans (62) werkt in de kwaliteitszorg in de gas- en olie-industrie in staal- en apparatenbouw. Hij reist veel naar platforms van de NAM en Shell. Ans (54) is teamleider bij een verflaboratorium met creatieve verven. Beide kinderen Astrid (28) en Ruben (24) hebben geen affiniteit met de watersport. Wel gaat hondje Tess mee in de weekenden en met dagtochtjes. In de vakanties niet.

  • Wat is het zeilgebied afgelopen jaar en waarheen gaat het komend jaar? En wat is jullie verste bestemming ooit geweest?

Toen we de boot nét hadden zijn we met Henk en Kunny Broekhuizen (ook ligplaatshouders in Ketelhaven – zie ‘aan boord bij’ juni 2012) gelijk de zee op gegaan; IJmuiden, Zeeland, Texel. Toen hebben we geleerd dat de boot zeewaardig en betrouwbaar is en sindsdien zijn we veel te vinden langs de Zuid-Engelse en Franse kust. Ook het eiland Wight en de kanaaleilanden, Guernsy en Jersey hebben we regelmatig bezocht.

  • Nog dromen voor de toekomst?

Normaal hebben we 3 weken vakantie, maar we zouden graag wat langer weggaan en dan richting Denemarken gaan of naar bijvoorbeeld de Scilly-eilanden, ten westen van Zuid-Engeland.

  • Hebben jullie nog tips voor andere zeilers?

Tips vinden we lastig te geven, we zijn zelf nog zoveel aan het ontdekken, dat we meer afhankelijk zijn van tips van anderen, dan we zelf iets kunnen tippen…..